पडद्यावरील ती.

                   १९०० च्या सुमारास दुर्गाबाई कामत यांनी दादासाहेब फाळकेंच्या  मोहिनी भस्मासुर (1 913) या चित्रपटात पार्वतीची भूमिका केली. आणि तेव्हापासून भारतीय सिनेमात स्त्रीचा प्रवेश झाला. प्रामुख्याने हीरोच्या मागे पुढे फिरणारे, शोषिक, धार्मिक, तथा देवत्व बहाल केलेले पात्र आजदेखील अभिनेत्रीसाठी साकारले जाते. झीरो फिगर , तारुण्य आणि गोरेपणा ही जणू अभिनेत्रीसाठी तयार केलेली एक चौकट आहे. पडद्यावर दिसणारी बाई ही गोरीच हवी, अमुक-तमुक साइज मधेच तिचा बांधा असायला हवा, साचेबद्ध दृष्टीतून अभिनेत्रीकडे पाहिजे जाई. आणि अजून देखील पहिले जाते.

हे झाले सिनेमाचे पण घराघरात असणार्‍या टीव्ही वर येणार्‍या जाहिरातींमध्ये देखील असेच काहीसे चित्र दाखवण्यात येते. आजदेखील गृहूपयोगी वस्तूंच्या जाहिरातीमध्ये बाईलाच एक वस्तु म्हणून सादर केल जात. सौंदर्यप्रसाधनाच्या जाहिरातीतून गोरा रंग कसा महत्वाचा आहे हे दाखवताना स्त्रीच्या सुंदरतेला ठराविक साच्यात बसवलं जात. आणि याचा परिणाम समाजावर कसा होतो हे आपल्याला सगळीकडेच दिसून येते. ही झाली नाण्याची एक बाजू. जस इतर क्षेत्रात स्त्रीया आपल कर्तुत्व सिद्ध करत आहे तसच चित्रपट सृष्टीत देखील बदलाचे वारे वाहन सुरू झालय. महिला आधारित चित्रपटांचे प्रमाण वाढले असून १०० कोटींचा आकडा देखील गाठत आहेत. सौंदर्याच्या ठराविक चौकटी मोडून अनेक अभिनेत्र्यांनी आपल्या विचारांनी, अभिनयाने सिनेरसिकाला प्रभावित केले आहे. तसेच अनेक उत्पादनांच्या जाहिरातीतून सकारात्मक बाजू मांडण्यात येत आहे. बाई केवळ शोभेची बाजू नसून तिच्यातल्या इतर गुणांचाही विचार या अनुषंगाने केला जातोय. या बदलातून समाजाची बंदिस्त मानसिकता नवा आकार घेऊ पाहत आहे. पडद्यावरील स्त्री जेवढी जुन्या विचारातून मुक्त होतीय तेवढीच पडद्यामागील स्त्री देखील मुक्त होण्यासाठी वाटचाल करत आहे.